Van wieltjeszuigers tot sneeuwruimers
In mei 2000 overleed in Florence wielerlegende Gino Bartali na een aanslepende ziekte. Een mythische held, zoals hij werd omschreven. Niet enkel door zijn steevast karakter om te winnen maar ooit heeft hij door een rit te winnen in de Ronde van Frankrijk van 1948 een burgeroorlog vermeden in Italië na de moord op een communistisch leider. Toeval of niet maar filmmaker Erik Van Empel zat toen volop in de voorbereidingsfase van een documentaire die zou handelen over de mythe die vroeger Tour De France was, voor hij op televisie werd uitgezonden. Toen moest iedereen de uitslagen volgen via de schrijvende pers, hopend dat de berichtgeving juist was zonder gefantaseerde of gedramatiseerde gebeurtenissen er aan te hebben toegevoegd.
De aanleiding voor deze documentaire is een oude foto schimmige krantenfoto uit 1948 waarop vier renners staan afgebeeld zich worstelend door sneeuw en ijs in een Pyreneeënrit om toch maar een ritzege binnen te rijven. Dit was ook het jaar dat Bartali de oorlog heeft kunnen vermijden. Van Empel zocht de renners op die toen meereden in De Tour voor herinneringen, anekdotes en hopelijk de waarheid. Oude waarden zoals de Vlaming Briek Schotte (tweede in De Tour van 1948), Nederlander Sjef Janssen (36e plaats), Italiaan Giovanni Corriere (29e plaats), e.a. werden opgezocht en geïnterviewd.
Het eerste wat opvalt aan de commentaren van de verschillende pioniers zijn de omstandigheden waarin men deze klassiekers heeft moeten rijden. Volledig met eigen financiën in soms zeer slechte omstandigheden was het letterlijk ploerten tegen de bierkaai. Materieel, vervoer en logement moest men zichzelf voorzien. Probeer je het volgende in te beelden dat de sporters na elke rit nog zelf achter een slaapgelegenheid moesten zoeken om dan ’s anderendaags fit aan de start te verschijnen. Een lekke band betekende een ellenlange minutenachterstand omdat men dit allemaal zelf moest doen. Ooit heeft een renner de tube van zijn wiel moeten bijten omdat zijn handen bevroren waren van de vrieskou. Na veelvuldig over henzelf te hebben verteld komen de heroïsche verhalen naar boven. De strijd tussen de drie favorieten van dat jaar: Gino Bartali, Louison Bobet en Jean Robic. Hoe ze elkaar de loef probeerden af te steken door te demarreren. En natuurlijk komt het verhaal ter sprake waarin de president van Italië bijna smeekte dat Bartali die dag de rit zou winnen om de orde terug te herstellen in zijn land.
Via verschillende foto’s, getuigenissen en authentiek beeldmateriaal slaagt Van Gempel er wonderbaarlijk in om een feit te verbeelden wat men enkel heeft van horen zeggen. Het isx net of je midden in de gebeurtenissen zit, meelevend met de ervaringen van de afgepeigerde renners. Ook wordt er sarcastisch verwezen naar de Tour de France in het heden. Het circus is in de stad en moet commercieel verantwoord zijn om nog uit de kosten te komen. Vroeger deden de renners mee voor de eer en werden aanbeden als goden en werden na verloop van tijd mythische figuren. Nu is dat aan het afzwakken omdat de renners live op televisie komen (de Tour van 1948 was trouwens de laatste waar geen televisie op aanwezig was) ook al kan men de beelden manipuleren. Om dan nog maar te zwijgen van de verschillende drugschandalen die deze sportgebeurtenis rijk is.
Tour des Legendes is biedt de kijker een unieke gelegenheid om eens kennis te maken met lang vervlogen tijden waar alles nog puur en uniek was. De pioniers van toen zouden nu een standbeeld moeten krijgen voor hun moed en doorzettingsvermogen
Patman
Lees het artikel ook op: